متد سوزوکی چیست؟

متد محبوب سوزوکی با فلسفه آموزشی شینیچی سوزوکی (1998- 1898) ، متولد ناگویای ژاپن، شروع و پرورش یافت. وی یکی از 12 فرزند خانواده و پدرش صاحب یک کارخانه ویلن بود. شینیچی در سن 17 سالگی نوازندگی ویلن را آغاز نمود. در اوایل دهه دوم زندگی خود شاگرد کارل کلینگر ویلنیست آلمانی شد و در همانجا با همسر خود والترود، که آلمانی بود آشنا شد. تقلای وی برای فراگیری زبان آلمانی، نخستین جرقه های فلسفه تدریس وی را رقم زد: هر کودکی به راحتی و آسانی زبان بومی خود را یاد می گیرد.

روش "زبان مادری" سوزوکی به آموزش موسیقی بر اساس اصول اکتساب زبان توجه دارد. این اصول شامل آغاز در سن کم، شنیدن، تشویقات محبت آمیز، حمایت والدین، تکرار مداوم، آموزش همراه کودکان دیگر و بالاخره یادگیری خواندن موسیقی می باشد. همانطورکه همه ی کودکان زبان مادری خود را  استادانه یاد میگیرند، سوزوکی بر این باور بود که همه ی کودکان می توانند به همان روش موسیقی را  یاد گرفته و به درجه استادی برسند. وی آنرا "توان پروری" نام گذاری کرد، به این معنا که استعدادِ موسیقی ذاتی نیست، بلکه قابل پرورش در همه است. او شخصاً صدها هنرجو تربیت کرده است، که شامل بسیاری کودکان استثنایی نیز می باشد. وی همچنین دنیا را  با گروه عظیم هنرجویان جوان  و فرهیخته خود، و معلمان موسیقی که عمیقاً تحت تاثیر موفقیت هایش قرار گرفته بودند و درخواست بهره بردن از روش وی را داشتند، متعجب ساخت.

سوزوکی روش خود را "فلسفه" نامید و نه متد؛ چون عقیده داشت معلمان باید هر کدام شیوه خودشان را کشف کنند. سوزوکی با آموزش ویلن شروع کرد و بعد فلسفه اش رشد و آموزش ویولا، ویلنسل، کنترباس، فلوت،گیتار، هارپ، پیانو، ارگ، آواز، ریکوردر و آموزش کودکان را نیز در بر گرفت.

در واقع زندگی شینیچی سوزوکی در دوران وحشتناک جنگ جهانی دوم در ژاپن گویای هدف والاتر او در حین آموزش ویلن به کودکان بود: "آموزش موسیقی هدف اصلی من نیست، بلکه تربیت شهروندان خوب و انسانهایی شایسته است. اگر کودکی از همان روز تولد خود به موسیقی متعالی گوش دهد، در او احساس، نظم و پایداری پرورش می یابد.اینگونه او صاحب قلبی رئوف و زیبا خواهد شد."

والدین هنرجوی سوزوکی  هستید؟

تعهدی بزرگ برعهده شماست. در مورد شاگردان کم سن و سال- معمولاً سنین قبل از مدرسه-  حضور والدین در کلاس درس کودک جهت نظارت بر تمرینات روزانه وی اجباری است. بعضی از والدین در کلاسهای ویلن جداگانه ثبت نام می کنند، تا حداقل شیوه درست نگه داشتن ویلن را بدانند و نواختن  "واریاسیون ستاره کوچک من چشمک بزن" را یاد بگیرند. با بزرگ تر و پیشرفته تر شدن شاگردان تعهدات والدین کاهش می یابد و  همین که کودک بر کارش مسلط شود دیگر نیازی به حضور والدین در کلاس نمی باشد.

شاگردان به طور معمول از معلم خصوصی خود درس هفتگی میگیرند، معلم غالباً از ماکت ویلن مقوایی برای آموزش نحوه ی دست گرفتن ساز قبل از نواختن استفاده می کند. به هر حال شما باید یک ویلن بخرید و یا اجاره کنید( یا قرض کنید). من پیشنهاد میکنم صبر کنید و از معلم خود برای پیدا کردن ویلنی خوش صدا که برایتان مناسب باشد، کمک بگیرید. خرید سرخود ویلن ممکن است باعث رنجش خاطر شما درآینده شود.

همچنین شاگردان نیاز دارند به ضبط های موسیقی که یاد می گیرند گوش دهند، پس آماده باشید که به این ضبط ها چندین و چند بار گوش دهید: در ماشین، هنگام صبحانه، بعد از مدرسه... و آنقدر که  بخواهید این ضبط ها  رو خرد و خمیر کنید(لطفاً به کودکتان نگویید که می خواهید ضبط های موسیقی شان را خرد و خمیر کنید.)

کتابهای سوزوکی 10جلد می باشند و سالهای زیادی برای گذراندن آنها لازم است. دو کتاب آخر کنسرتوهایی از موتسارت هستند و تا اینجا، احتمالاً معلم شاگرد خود را در مسیری وسیع تر شامل آثاری دیگر از رپرتوار ویلن قرار داده است.  بیشتر معلمان سوزوکی از کتابهای مکمل دیگر مانند کتابهای گام نوازی،  اتود،  قطعاتی از ژانر مورد علاقه شاگرد(پاپ، فیدل و هر چیزی که فکرش را بکنید) و ....  بهره می برند. شاگردان سوزوکی تا قبل از یادگیری درست نگه داشتن ساز و پرورش مناسب گوش،  شروع به نت خوانی نمی کنند. سپس به طور طبیعی نت خوانی را فرا می گیرند.

همچنین انتظار می رود شاگردان موسیقی سوزوکی در کلاسهای منظم گروهی شرکت کنند. معمولاً معلمان سوزوکی شاگردان خود را که هم سطح هستند در یک گروه دسته بندی می کنند وکلاسهای گروهی تشکیل می دهند، کودکان آموزش می بینند با هم بنوازند، رهبر را دنبال کنند، تمرکز خود را در بازی های موسیقی بالا ببرند و قطعات خود را دوره کنند. معمولاً زمانی را برای رسیتال در نظر می گیرند که کودک بصورت انفرادی و با همراهی یک پیانیست بسته به کلاس گروهی یکبار در هفته یا چندین بار در ماه به اجرای موسیقی بپردازد.

چرا ما همه این کارها را انجام می دهیم ؟

دلایل خوبی برای تعهدات سنگینی که مورد نیاز متد سوزوکی است، وجود دارد. کافیست تصویری درست از آن بدست آورید تا اهمیت جزئیات را بهتر درک کنید و این هم تصویری از این جزئیات:

شروع در کودکی: همانطور که میدانید کودکان در سنین کم بسیار آسان تر فرآیندهای روانی و مهارت های فیزیکی را فرا می گیرند. کودکان در سنین یادگیری زبان(از بدو تولد تا 5 سالگی) ، قابلیت خاصی برای هم کوک شدن با صدای درست را  دارا می باشند، بنابراین این دوره زمان مناسبی برای شروع پرورش احساس و درک موسیقی نیز می باشد. این مراحل می تواند از زمان تولد آغاز شود و کلاسهای موسیقی کودکان میتوانند شروع شاد و متفکرانه ای از موسیقی برای کودکان قبل از  آغاز ساز باشند. آیا نوجوانان و افراد  بزرگتر هم میتوانند با شیوه سوزوکی آموزش ببینند؟ البته، همانطور که می توانند زبان فرانسه را یاد بگیرند. یک معلم سوزوکی خوب توانایی و خلاقیت لازم برای استفاده مناسب از فلسفه سوزوکی برای آموزش به ایشان را خواهد داشت.

آهسته و پیوسته: "در جوانی شروع کن، آهسته پیش رو، و هرگز متوقف نشو!" کودکان هرکدام سرعت مختص به خود را دارند. روش سوزوکی در عین حال که یک چالش است، ولی به هیچ وجه تحمیل کننده و قطعاً فریب دهنده نیست. والدین هرگز نباید پیشرفت کودکشان را با سطح کتاب و کودکان دیگر مقایسه کنند. در هرمرحله روی ظرایف بدست آوردن زیبایی در موسیقی تمرکز کنید، پیشرفت خود به خود حاصل می شود.

همکاری والدین: درست همانطورکه در زمان فراگیری زبان پدر و مادر الگوی درست صحبت کردن می باشند، والدین سوزوکی روزانه تمرینات موسیقی را در منزل هدایت، تشویق و به طور مثبتی انگیزه بخشی می کنند. برای این کار والد سوزوکی باید در هر جلسه حضور داشته و فعالانه به نت برداری از جلسات بپردازد. برای والدینی که هیچ آشنایی با ساز ندارند، گذراندن کلاسهای ویلن و فراگیری درس های اولیه توصیه می شود البته الزامی وجود ندارد. در شروع یادگیری که پدر یا مادر مبانی نواختن و حالت صحیح گرفتن ساز را آموزش می بیند یاد گرفتن درسهای اولیه توسط وی کمک ارزنده ای برای تمرینات روزانه کودک به شمار می آید. از کودکان کوچک نباید توقع داشت به تنهایی تمرین کنند، تا اینکه به 8 سالگی یا بیشتر برسند، بسته به توانایی درک مطلب هر کودک. با پیشرفت کودک، مشارکت والدین کمتر حالت فعالانه دارد و جای خود را بیشتر به نقش حمایت کننده می دهد، تا وقتی که خودش به تنهایی از عهده تمرینات بعنوان یک نوجوان برآید.

تاثیر محیط و گوش دادن : کودکان می آموزند  سخنان را بفهمند و در محیطی مملو از گفتار و زبان مادری صحبت کنند. به همین طریق، موسیقی باید قسمتی از محیط کودک باشد البته اگر قرار است یاد بگیرد موسیقی را درک کند و بنوازد. شاگردان به طور مداوم به قطعه ای که قرار است بنوازند گوش می دهند. هر چه موسیقی بیشتر جزئی از لذات خانواده باشد بهتر است.

تکرار: در روند فراگیری زبان، کودکان یک کلمه را یاد می گیرند و آن را بارها و بارها تکرار می کنند. آن کلمه به دایره لغاتشان اضافه می شود و یک بلوک از ساختار محاوره آنها را می سازد. عیناً، کودکان به نواختن درسهای اولیه سوزوکی خود تا مدتهای مدیدی بعد از  فراگرفتن آن ها ادامه می دهند تا به دایره لغات موسیقی آنها بپیوندند. از درسهای قدیمی برای آموزش تکنیکهای جدید استفاده می شود.

کلاسهای گروهی: کودکان مهارتهای زبانی خود را با صحبت کردن با دوستان هم سن و سال خود تمرین می کنند. با همین روش، کودکان می توانند مهارتهای موسیقی خود را با نواختن با یکدیگر پرورش دهند. کلاسهای گروهی انگیزه بخش هستند و اجتماعی از کودکان برای برقراری ارتباط و دیدن موفقیت های شاگردان دیگر ایجاد می کنند.

انسان کامل : شینیچی سوزوکی هدف والاتری را در تدریس موسیقی جستجو می کرد، واین جریان به بسیاری از معلمان سوزوکی منتقل شده است. برخی مواردی که ما هنگام تدریس" ستاره کوچک من چشمک بزن"  سعی به کم کم فهماندنش داریم، همزمان با تلاش مان برای اینکه کودکان ویلن را از نافشان بالاتر بگیرند، از این قرارند: اعتماد، عشق به یادگیری، ایجاد هدف، پشتکار، کار گروهی، توانمندی حافظه و به خاطر سپردن، بهبود تمرکز، هماهنگی، قدردانی از دیگران و ....

مترجم: شهلا شاهسون                      http://www.violinist.com/    برگرفته از سایت